Karmienie piersią – jak długo karmić?

Jaki jest „optymalny” czas karmienia piersią? Czy nie karmiłam za krótko? Czy nie karmię za długo? Pytań w temacie czasu karmienia piersią jest wiele i pewnie choć raz sobie każda z nas je sobie zadała. W tym artykule podam Ci wyniki badań jak długo karmią Polki, ale również jakie są zalecenia w tym zakresie oraz co mówią badacze o okresie karmienia piersią. Będzie także krótki rys historyczny, jak to karmienie piersią dawniej wyglądało.

jak było kiedyś? – karmienie piersią w historii

Pokarm matki był najlepiej przystosowanym sposobem żywienia w przedneolitycznym okresie w społeczeństwach myśliwych i zbieraczych. Dzieci miały stały dostęp do piersi, będąc przy matkach, które bardzo dużo czasu je nosiły. Szacuje się, że okres karmienia wynosił od 2-6 lat. Z biegiem czasu, potrzeba wykonywania ciężkiej pracy przez matki, konieczność uczestniczenia w uprawianiu ziemi zmuszała kobiety do coraz wcześniejszego odstawiania dzieci od piersi. Zalecenia karmienia do 2-3 lat pochodzą z Bliskiego Wschodu, datuje się je na 3 tys. lat p.n.e.

 Ustawodawstwo dotyczące mamek karmiących do 2.-3. roku życia dzieci pojawia się już w zapisach Kodeksu Hammurabiego datowanego na 1792-1750 rok p.n.e.

W czasach starożytnych filozofowie promowali karmienie piersią jako optymalny sposób żywienia dzieci. Matki zachęcane były do kontynuowania karmienia piersią do 3. roku życia dziecka.

Zapisy dotyczące laktacji odnaleźć można w wielu miejscach w Starym i Nowym Testamencie Pisma Świętego. Szacuje się długość karmienia piersią na ponad dwa lata.

Warto także zapoznać się z doniesieniami antropolog Katharine Dettwyler.  Określiła ona optymalny czas karmienia naturalnego. Badaczka uwzględniła okres osiągania dojrzałości układu immunologicznego człowieka, dojrzałość seksualną dziecka, osiąganą wagę i wzrost, czas trwania ciąży, a także moment pojawienia się zębów trzonowych. Na tej podstawie uznała, że moment odstawienia dziecka od piersi powinien następować w sposób naturalny powinien pomiędzy 2,5 a 8. rokiem życia Jako przykład podano szympansy, karmią 6 razy dłużej niż trwa ich ciąża.

Karmienie piersią – różne formy.

Jeśli karmisz piersią lub zamierzasz, to określenie „karmienie piersią” dla Ciebie może oznaczać coś innego niż dla Twojej koleżanki.

Niżej podaję nazewnictwo, z którym możesz się spotkać w artykułach naukowych systematyzujące określanie karmienia:

•  Wyłączne karmienie piersią (ang. Exclusive breastfeeding) – dziecko otrzymuje tylko pokarm matki bezpośrednio z piersi bądź odciągnięty. Dopuszczalne jest podawanie doustne produktów farmaceutycznych tj. witamin, leków.
• Przeważające karmienie piersią (ang. Predominant breastfeeding) – dziecko otrzymuje pokarm matki oraz wodę, herbatę lub sok owocowy.
•  Uzupełniające lub częściowe karmienie piersią (ang. Complmentary feedingor partial breastfeeding) – dziecku podawane jest mleko matki oraz półstałe pokarmy.
•  Całkowite lub pełne karmienie piersią (ang. Full breastfeeding) – wyłączne jak i przeważające karmienie piersią.
• „Jakiekolwiek” karmienie piersią (ang. Any breastfeeding) – niemowlę choć raz było karmione piersią lub otrzymało pokarm matki

Pamiętaj! Liczy się każdy czas karmienia piersią. Niezależnie do której grupy należysz – karmienie choćby chwilkę ma swoje korzyści i warto je podjąć!

Wyłączne karmienie piersią

Wiele towarzystw żywieniowych i zdrowotnych zaleca wyłącznie karmienie naturalne w pierwszym półroczu życia. Według Victora i wsp. 37% dzieci poniżej szóstego miesiąca jest karmionych wyłącznie piersią w krajach nisko i średniorozwiniętych ekonomicznie.

W Polsce, w zależności od autora i  badanego miejsca, odsetek kobiet karmiących wyłącznie piersią do 6 m-ca życia bardzo się różni, np.:

•  według Szczygieł tylko 4% matek
• Woźniak-Hołecka podaje 7,5% karmiących,
• Bernatowicz-Łojko – 22,4%,
• Piwowarczyk – 29,5%[60], Kaczorowska – 48,5%,
• Zielińska 57% karmiących.

Badania, które przeprowadziłam pokazały, że spośród respondentek karmiło dzieci wyłącznie piersią do szóstego miesiąca 39,8% kobiet, a przeważająco (ang. Predominant breastfeeding) 74% matek w pierwszym półroczu życia. Wysoki odsetek karmiących wyłącznie piersią w niniejszych badaniach mógł być spowodowany profilem grupy respondentów, tj. dzieci urodzone o czasie, w dobrym stanie oraz z ciąży pojedynczej.

Okres karmienia może być również uwarunkowany kulturowo i wyznaniowo.

Według Mohamad kobiety będące wyznawcami Islamu są zobligowane do karmienia dzieci piersią do 2 lat.

Kto kończy karmienie piersią? Mama czy dziecko?

Czy masz koleżankę, która była zaskoczona, że jej dziecko samo odmówiło karmienia piersią? A może znasz więcej kobiet, które same podejmują tę decyzję i odstawiają dziecko od piersi?

Badania które przeprowadziłam dowiodły, że najwięcej (34,7%) respondentek zakończyło karmiło piersią od 7. do 12. miesiąca, czyli po wdrożeniu pokarmów uzupełniających. Co piąta matka zakończyła laktację w drugim roku życia, natomiast w grupie mam karmiących powyżej 24 miesięcy znalazło się zaledwie 3,1% badanych.

Po przeprowadzeniu badania w województwie kujawsko – pomorskim Bernatowicz-Łojko stwierdziła, że karmienie dzieci długo i efektywnie do 2. roku życia należy do rzadkości, tylko 5% dzieci w tym okresie jest karmione piersią. Wnioskuje również, że ponad połowa dzieci powyżej 6 miesięcy karmiona była wyłącznie sztucznie (57%).

To w końcu jak długo karmić?

Większość współczesnych badaczy stwierdza, że optymalny okres karmienia to wyłączne karmienie piersią do 6. miesiąca życia i kontynuowanie karmienia do kiedy życzy sobie tego matka i dziecko, z zachętą minimum rocznego karmienia potomka.

Jeśli nie chcesz podawać dziecku mieszanki to warto karmić minimum rok.

Pierwsze półrocze wyłącznie piersią, a potem wdrażając nowe pokarmy przyzwyczaisz dziecko do różnorodności żywieniowej. Będzie  Wam łatwiej zrezygnować z piersi bez konieczności posiłku na bazie mieszanki. Jeśli z jakiś względów zakończysz kamienie wcześniej i dziecko jeszcze je niewiele dodatkowych pokarmów, konieczne jest wdrożenie mleka zastępczego.

Spotykam się z matkami, które na początku planują karmić rok, ale przygoda laktacyjna wpłynęła tak pozytywnie na ich relacje z dzieckiem, że nie chcą słyszeć o zakończeniu tego niesamowitego doświadczenia.

Jeśli byłabyś w kolejnej ciąży i nie ma przeciwwskazań medycznych (a najczęściej nie ma!) możesz rozważyć karmienie przez cały ten szczególny okres, a także po porodzie.

Nazywamy to karmieniem w tandemie. Pamiętaj wówczas, że najpierw zaspokajamypotrzeby noworodka, a potem starszego dziecka. Niektórzy też wprowadzają swoje zasady wychowawcze w tym czasie, np. że karmią dziecko starsze wyłącznie w piżamce itp.

Doradca laktacyjny – garść porad.

Poniżej podaję sytuacje związane z zakańczaniem karmienia, w których z chęcią Ci pomogę. Możemy się spotkać gdy:

-chcesz karmić piersią,a Twój dwumiesięczny maluch rozpoczyna odrywanie się od piersi i wydaje Ci się że zaraz laktacja się zakończy,

– karmisz wyłącznie odciągniętym pokarmem i widzisz że jest go coraz mniej – spróbujemy wspólnie rozpocząć karmienie bezpośrednio z piersi, abyś nie musiała rezygnować ze swojego pokarmu,

– Twoje roczne dziecko odmówiło nagle piersi i nie możesz sobie poradzić z bólem piersi,

– wracasz do pracy zawodowej i chcesz zakończyć karmienia nocne,

– chcesz zrobić „zapasy” zamrożonego pokarmu na czas, kiedy nie będziesz już karmiła piersią i nie wiesz jak się za to zabrać.

Wszystkie dostępne opcje porad laktacyjnych znajdziesz TU.

Jeśli chcesz poczytać więcej o badaniach nad długością karmienia zachęcam do zakupu mojej  książki, gdzie szczegółowo opisuję zacytowane w tym artykule wyniki.